Σοβαρή αστοχία του Κανονισμού Πυροπροστασίας και αδυναμία αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, κατέδειξαν οι φωτιές σε Κερατέα και Σταμάτα, που εκδηλώθηκαν στις 30.06.24.

 

Με τον δραματικότερο τρόπο οι φωτιές που εκδηλώθηκαν σε Κερατέα και Σταμάτα (30.06.24), κατέδειξαν τόσο την σοβαρή αστοχία του κανονισμού πυροπροστασίας ακινήτων πλησίον δασικών εκτάσεων, όσο και  την εν γένει αστοχία της λογικής να δίνουμε περισσότερο βάρος στην διαχείριση πυρκαγιών όταν αυτές εκδηλωθούν, και λιγότερο στην προετοιμασία μέσω αποτελεσματικών και σύγχρονων μεθόδων πρόληψης και αποτροπής τους.

«Σβήνουν» χρόνο με τον χρόνο τα λιγοστά δάση της Αττικής…. από πυρκαγιές που παρουσιάζονται με αυξημένη συχνότητα και μεγάλη ένταση…

Η πραγματικότητα είναι ότι βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές, οι ελάχιστες δασικές εκτάσεις που βρίσκονται σε άμεση σύνδεση με αστικές περιοχές εντός του Νομού Αττικής να βρίσκονται «ανυπεράσπιστες» και να συνεχίζουν να «χάνονται» από δασικές πυρκαγιές, (σε ένα 48ωρο εκδηλώθηκαν πυρκαγιές σε Πάρνηθα, Κερατέα, Σταμάτα – Ροδόπολη), με συνέπεια σημαντικότατες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Το ενθαρρυντικό γεγονός είναι ότι εξακολουθούν να δρουν με αυταπάρνηση οι κατασταλτικές δυνάμεις των πυροσβεστών, επικουρούμενες την πρώτη γραμμή από τις εθελοντικές πυροσβεστικές οργανώσεις, προκειμένου να διασώσουν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες. Στην πραγματικότητα όμως η δραστική μείωση και των τελευταίων πολύτιμων «πνευμόνων» πρασίνου/δασικών εκτάσεων της  Αττικής, σηματοδοτεί δυσάρεστες εξελίξεις για το περιβάλλον και την δημόσια υγεία. Με τις συνέπειες αυτές κινδυνεύει η Αττική να μεταβληθεί τα επόμενα χρόνια, σε μια  περιβαλλοντικά «νεκρή» περιοχή, με τους περισσότερους κατοίκους που διαβιούν στο αστικό κέντρο της πόλης των Αθηνών και την ευρύτερη περιοχή, ήδη να διαπιστώνουν την ιδιαίτερα ρυπασμένη ατμόσφαιρα που επικαλύπτει και διαχέεται ως τοξικό νέφος, στο λεκανοπέδιο της πόλης.

 Απαιτείται εδώ και τώρα η εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών…. ώστε να διασωθούν οι τελευταίοι δασικοί θύλακες της Αττικής…

Είναι γεγονός ότι ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος που έχει σχέση με την ανάφλεξη της πυρκαγιάς και τη συμπεριφορά της, εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες και την κατάσταση των φυτών (καύσιμη ύλη).Με δεδομένο την επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών στην χώρα μας, αυτό που πρέπει να διευθετηθεί είναι το ποσοστό της καύσιμης ύλης εντός των δασικών εκτάσεων, (διαθέσιμη βιομάζα).

Στις χώρες της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια δόθηκε έμφαση στην διαχείριση του δάσους και των θαμνωδών εκτάσεων ώστε οι δασικές πυρκαγιές να είναι διαχειρίσιμες.

Και αυτό γιατί έχει διαπιστωθεί ότι, από την καύση της συγκεντρωμένης βιομάζας μέσα στο δάσος, απελευθερώνονται σε περίπτωση πυρκαγιάς, χιλιάδες κιλοβάτ ενέργειας, με αποτέλεσμα η ένταση της πυρκαγιάς, να μην αντιμετωπίζεται μέσω της πυρόσβεσης, ακόμη και από οποιαδήποτε κατασταλτικά μέσα. Η απομάκρυνση ενός ποσοστού θάμνων από τις δασικές εκτάσεις, των μη υγειών δέντρων και κλαδιών, η ενίσχυση της ευρωστίας και της ανάπτυξης των δέντρων,  η επιδίωξη χαμηλού βαθμού πυκνότητας και κάθετης ασυνέχειας των συστάδων των δασικών δέντρων, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένοι και αποδοτικοί μέθοδοι που υλοποιούνται στις Ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να αυξηθεί η αντίσταση στην πυρκαγιά, και να αλλάξει δραστικά την συμπεριφορά μιας δασικής πυρκαγιάς. Ακόμη κρίσιμο θα ήταν να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί ένα μικρό Σώμα Δασοφυλάκων και εξειδικευμένων Πυροσβεστών σε δασικές πυρκαγιές, οι οποίοι κατά την αντιπυρική περίοδο να είναι μόνιμα εντός των δασικών περιοχών, και κατά την χειμερινή περίοδο μεταξύ άλλων, να σημειώνουν στον χάρτη τις προβληματικές από άποψη πυρκαγιών περιοχές, να προτείνουν μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας, (επέκταση των πυροσβεστικών δικτύων και κρουνών σε αστικές περιοχές μέσα στα δάση, η διάνοιξη των υφιστάμενων προβληματικών οδών, κ.α.), να κάνουν προληπτικούς ελέγχους γύρω από οικισμούς και μεμονωμένες κατοικίες και έτσι να βοηθούν έμπρακτα τους Δήμους, από τις ευθύνες του προληπτικού ελέγχου που αδυνατούν «εν τοις πράγμασι» να αναλάβουν. 

 Έχει αγνοηθεί πλήρως από τον πρόσφατο Κανονισμό Πυροπροστασίας η σοβαρότερη αιτία τρωτότητας κτιρίων σε δασικές πυρκαγιές, συγκεκριμένα η επικινδυνότητα όσων κτιρίων έχουν φέρουσες ξύλινες στέγες….

Επιβεβαιώθηκε ακόμη μια φορά με τον πιο δραματικό τρόπο, στις πρόσφατες πυρκαγιές Κερατέας και Σταμάτας, (30.06.24), η σοβαρή αστοχία του Κανονισμού Πυροπροστασίας όσον αφορά κτίρια με φέρουσα ξύλινη στέγη εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων…. Αυτό που για μια ακόμη φορά κατέδειξαν οι εν λόγω πυρκαγιές, είναι ότι κάηκαν ολοσχερώς κατοικίες και κτίρια άλλης χρήσης, τα οποία δεν είχαν μελετηθεί και κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα, και κυρίως όσα διέθεταν τελευταία υψηλότερη στάθμη, φέρουσα ξύλινη στέγη. Μάλιστα στην Σταμάτα κάηκαν ολοσχερώς κατοικίες με μεταφορά καύσιμης ύλης από απόσταση, με την  βλάστηση πλησίον του οικοπέδου να μην έχει ουδόλως επηρεαστεί από την φωτιά και να παραμένει άθικτη, ακόμη και μετά την ολική καταστροφή των εν λόγω κτιρίων. Καταδεικνύεται έτσι η σοβαρή αστοχία του πρόσφατου Κανονισμού Πυροπροστασίας, που αγνοεί εντελώς την κυριότερη αιτία τρωτότητας των κτιρίων έναντι δασικών πυρκαγιών, που είναι η ύπαρξη φέρουσας ξύλινης στέγης και όχι συμπαγούς πλάκας από οπλισμένο σκυρόδεμα στην ανώτατη στάθμη τους.

Τέλος αυτό που απαιτείται άμεσα από την κεντρική διοίκηση, εκτός της διαχείρισης της καύσιμης ύλης, είναι η χάραξη μιας ολοκληρωμένης σύγχρονης στρατηγικής διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών, χωρίς μεταβίβαση δυσανάλογων ευθυνών στους πολίτες, (όπως πρόσφατα έγινε με τον μερικώς ανεφάρμοστο Κανονισμό Πυροπροστασίας),  όπου προτεραιότητα θα αποτελέσει ένας ευρύτερος αστικός και περιφερειακός χωροταξικός σχεδιασμός για τον νομό Αττικής, που να μην επιτρέπει την περαιτέρω διάχυση της δόμησης μέσα σε δασικές περιοχές, που θα οργανώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις χρήσεις γης, και θα διαχειρίζεται με τον βέλτιστο τρόπο τα διαθέσιμα προληπτικά και κατασταλτικά μέσα, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες από μελλοντικές πυρκαγιές και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του αστικού περιβάλλοντος της Αττικής, η δημόσια υγεία, αλλά και η κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα των επιμέρους τοπικών κοινωνιών.